2020-CORONA-FAQ
CORONA – FREQUENTLY ASKED QUESTIONS
PERSONEEL
Mijn werknemer is besmet. Wat nu?
Wanneer jouw werknemer besmet geraakt met het coronavirus kan je dit als een gewone arbeidsongeschiktheid behandelen. De werknemer heeft dus recht op gewaarborgd loon volgens de normale spelregels. Indien hij of zij na afloop van de periode van het gewaarborgd loon nog steeds arbeidsongeschikt zou zijn, is er de uitkering van het ziekenfonds om het inkomensverlies op te vangen.
Klik hier voor meer informatie over de rechten en verplichtingen bij gewone arbeidsongeschiktheid.
Mijn medewerker is niet ziek, maar zit in quarantaine of kan niet komen werken. En nu en hoe zit het met zijn loon?
In dit geval is de werknemer zelf niet ziek. Het gaat dus niet om een gewone arbeidsongeschiktheid.
De werknemer zal wel niet in de mogelijkheid zijn om zijn of haar arbeidsovereenkomst uit te voeren. Deze is geschorst omwille van overmacht. De werknemer moet de werkgever hier zo snel mogelijk van verwittigen. De werknemer zal dan gewettigd afwezig zijn, maar heeft geen recht op gewaarborgd loon. Om toch betaald te worden voor de dagen dat de werknemer niet komt werken kan in onderling overleg tussen werkgever en werknemer afgesproken worden om openstaande vakantiedagen (of overuren/recuperatiedagen) op te nemen.
Wanneer de werknemer overmacht inroept, moet de werkgever een uitkering wegens tijdelijke werkloosheid aanvragen. Hiervoor moet dezelfde procedure gevolgd worden als in het geval dat de werkgever de overmacht zou inroepen en de werknemer(s) op tijdelijke werkloosheid zou zetten.
Klik hier voor meer informatie.
Mijn medewerker keert terug van (zaken)reis uit een risicogebied. Wat nu?
Je kan je werknemer niet op eigen houtje verbieden om aan het werk te gaan. Ook kan je geen medisch attest vragen als bevestiging dat je werknemer niet is besmet.
Natuurlijk wil je wel dat de veiligheid op de werkvloer niet in het gedrang komt, dus mag je wel een aantal maatregelen nemen. Zo kan je samen met de werknemer beslissen om het werk tijdelijk anders te organiseren (b.v. thuisarbeid of telewerk, gebruik van andere lokalen, …).
Je kan je werknemer ook vragen om naar huis te gaan om uit te zieken en hem aanraden om zich te laten verzorgen. Ook mag je, als je van mening bent dat de risico's te hoog zijn, contact opnemen met de arbeidsarts. Hij zal dan beslissen of de werknemer al of niet op controle moet komen. De werknemer moet hier dan gevolg aan geven.
Sowieso moet je de gezondheidstoestand goed opvolgen. Zodra je werknemer last krijgt van symptomen als koorts, kortademigheid en/of infectie van de luchtwegen, blijft hij best thuis en neemt hij telefonisch contact op met de huisarts. Op de website van de VUB (Vrije Universiteit Brussel) staat trouwens een zelftest waarmee je jezelf kan screenen op het coronavirus.
Stuur je werknemer nooit naar de spoeddienst of het kabinet van de huisarts maar laat hem steeds telefonisch contact opnemen met een arts, dit om verdere verspreiding van het virus te vermijden. De huisarts zal dan verdere stappen ondernemen volgens een vaste noodprocedure opgezet door de overheid.
Klik hier voor meer informatie.
Mijn ongeruste werknemer wil niet naar het werk komen. Wat nu?
Het is normaal dat werknemers die frequent in contact komen met derden (patiënten, klanten, bezoekers …) ongerust zijn. Ze weten immers niet altijd wie ze voor zich hebben en of die persoon mogelijk is besmet. Toch is die bezorgdheid geen geldige reden om thuis te blijven van het werk.
Maar het zou onverstandig zijn om de bezorgdheid bij je werknemers zomaar naast je neer te leggen. Begin dus met je werknemers actief aan te sporen tot een goede hygiëne rond handen wassen en hoesten. Eventueel kan je derden (patiënten, klanten, bezoekers …) vragen om hetzelfde te doen.
Strikt genomen ben je als werkgever niet verplicht om tegemoet te komen aan de angst van je werknemer. Als hij vrijwillig thuisblijft zonder geldig doktersattest of opname van verlof dan is hij onwettig afwezig en kan dit in principe zelfs leiden tot het einde van de arbeidsovereenkomst. We raden toch aan om in deze uitzonderlijke omstandigheden een regeling te treffen. Je kan bijvoorbeeld thuiswerk voorstellen of de werknemer toelaten om (onbetaald) verlof/inhaalrust op te nemen.
Klik hier voor meer informatie.
Een familielid van je medewerker ligt met het coronvirus in het ziekenhuis en hij blijft thuis. Wat nu?
Hier hangt alles af van de voorkeur van de medewerker. Hij kan hiervoor bijvoorbeeld verlof vragen. Maar hij zou ook, in de mate dat hij daar recht op heeft, ook inhaalrustdagen voor gerecupereerde overuren of arbeidsduurverminderingsdagen aanvragen. Rode draad hierbij is wel dat jij telkens akkoord gaat met de aanvraag, zoniet is de medewerker juridisch gezien ongewettigd afwezig (met alle gevolgen van dien).
Het gebeurt echter vaak dat een medewerker in zo’n situatie verlof om dwingende redenen aanvraagt. Iedere medewerker heeft jaarlijks recht op 10 dagen dergelijk onbetaald verlof (in bepaalde ondernemingen of sectoren kan de opname van een hoger aantal dergelijke dagen toegelaten zijn of kan er een al dan niet gedeeltelijke betaling van de dagen afgesproken zijn). Hier heb je niet het recht om de afwezigheid te weigeren. Als het maximum aantal verlofdagen om dwingende redenen opgesoupeerd zijn, kan je nog altijd toestaan dat de medewerker onbetaald afwezig blijft. Je sluit daaromtrent dan best een overeenkomst.
ZAKENDOEN IN TIJDEN VAN CORONA
Een bestelling wordt geannuleerd. Mag ik al betaalde voorschotten behouden?
Het antwoord op deze vraag hangt af van de vraag of je ‘overmacht’ kan inroepen en van de situatie.
Jij of je klant annuleren uit voorzorg
Annuleren jij of je klant uit voorzorg (en dus niet uit echte noodzaak), dan draagt diegene die annuleert hier de kosten voor.
We illustreren het met een voorbeeld. Stel, je organiseert een festival en:
Je beslist dat het beter is om het festival te annuleren, zonder dat de overheid je hiertoe dwingt. In dat geval draag jij de kosten. Je zal dus de al betaalde tickets moeten terugbetalen. Tenzij je in de verkoopsvoorwaarden een specifieke regeling hebt opgenomen voor overmacht (soms bepalen algemene voorwaarden dat zelfs bij overmacht reeds betaalde bedragen niet moeten worden terugbetaald).
Je beslist om het festival te laten plaatsvinden, maar enkele klanten annuleren omdat ze het niet veilig vinden. In dat geval dragen die klanten de kosten. Ze kunnen geen terugbetaling van hun tickets eisen (tenzij je een andere regeling zou hebben voorzien in de verkoopvoorwaarden).
Jij of je klant annuleren omdat het moet
Als de overheid je verplicht om een bestelling te annuleren, dan liggen de zaken iets anders. Bij een verplichting tot annulatie, is er sprake van overmacht. We blijven bij het voorbeeld van het festival.
Klanten die nog niet betaalden: Jijzelf kan je verplichtingen niet meer nakomen. Je mag dus geen betalingen meer vragen van je klanten
Klanten die wel al betaalden (voorschot of integraal): Mogen ook geen terugbetaling vragen
Uiteraard moet je ook hier steeds nagaan of je in je verkoopvoorwaarden geen andere regeling hebt opgenomen.
Mijn grondstofprijzen zijn gestegen als gevolg van corona. Mag ik mijn prijzen aanpassen?
In principe bepaal je als ondernemer zelf welke prijzen je aan uw klanten aanrekent. Als je grondstofprijzen stijgen, kan je dus in principe beslissen om de prijzen te verhogen (al hoort hier natuurlijk ook een commerciële afweging bij).
Let wel op: je kan uw prijzen enkel aanpassen voor nieuwe contracten. Voor lopende overeenkomsten en bestellingen is het niet toegelaten prijzen zomaar te verhogen. Alleen wanneer je een mogelijke prijswijziging heeft voorzien in de contractvoorwaarden, en daar ook duidelijk in staat op welke manier prijzen kunnen stijgen op basis van een stijging in de grondstofkosten, kan je de prijzen aanpassen. En ook dan moet je natuurlijk bekijken hoe sterk de stijging van de prijzen is, en opnieuw een commerciële afwegingen maken tussen het doorrekenen van prijsstijgingen en de relatie met de klant.
Kunnen leveranciers of klanten zomaar overeenkomsten annuleren door het virus?
Het kan zijn dat je geconfronteerd wordt met klanten die hun bestelling willen annuleren omwille van het coronavirus. En dan uiteraard liefst kosteloos. Of dat je misschien zelf een hotelovernachting voor je zakenreis zou willen afblazen omwille van het coronavirus. In de meeste gevallen zal daarbij ‘overmacht’ ingeroepen worden inroepen om de vraag te ondersteunen, maar dat zal niet zomaar lukken. Een bestelling annuleren, enkel omwille van de dreiging van het coronavirus, is geen voldoende reden. Om overmacht te kunnen inroepen, en dus een overeenkomst kosteloos te kunnen annuleren, moeten er immers drie voorwaarden vervuld zijn:
Het moet gaan om een onvoorzienbare gebeurtenis: het coronavirus was een tijdje geleden in elk geval onvoorzienbaar. Maar als je nu bijvoorbeeld een hotel boekt in een risicogebied, zal je die later niet kunnen annuleren op basis van overmacht.
Die buiten de wil van de klant ligt: het coronavirus ligt uiteraard buiten de wil van de klant. Maar de beslissing om de overeenkomst te annuleren is wel een beslissing van de klant. Wanneer een klant bijvoorbeeld de catering voor een familiefeest annuleert, omdat hij het hele familiefeest annulleert uit angst voor besmetting, zal hij die annulering niet op ‘overmacht’ kunnen steunen. Zeker omdat de kans op besmettingsgevaar op dit moment zeer klein is. Als het virus daarentegen een echte pandemie zou worden, of als bijvoorbeeld de overheid het organiseren van het feest verbiedt, zal er wel sprake zijn van een beslissing ‘buiten de wil van de klant’. Hetzelfde geldt wanneer je een hotelovernachting voor een zakenreis wilt annuleren: als je deze beslissing zelf neemt, uit angst voor eventueel besmettingsgevaar, zal dat (in de huidige stand van zaken) niet als overmacht worden gezien. Maar wanneer je bijvoorbeeld deel zou nemen aan een congres dat door de lokale overheid verboden werd, zal ‘overmacht’ wel als reden kunnen worden ingeroepen.
En die de uitvoering tijdelijk of definitief onmogelijk maakt. Het mag dus niet gaan om een gebeurtenis die de uitvoering van de overeenkomst bemoeilijkt, de uitvoering moet echt onmogelijk zijn. Als de onmogelijkheid tijdelijk is, wordt de overeenkomst geschorst. Is de onmogelijkheid definitief, zal de klant de overeenkomst zonder gevolgen kunnen verbreken.
HYGIËNE
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) geeft in een gedetailleerde nota deze richtlijnen aan bedrijven:
- Reinig en ontsmet werkplekken (zoals bureautafels, toetsenborden) regelmatig
- Plaats handontsmettingsmiddelen op zichtbare plaatsen en motiveer je werknemers om een goede handhygiëne toe te passen
- Voorzie papieren zakdoekjes en een vuilnisbak die je kan afsluiten
- Informeer werknemers dat ze zich met ziektesymptomen zoals hoest en/of koorts beter niet naar de werkplek begeven
- Voorzie thuiswerk in een aantal gevallen (bv. bij recent bezoek aan de regio’s waar het virus zich verspreidt)
- Voorzie instructies mocht iemand vermoedelijk het coronavirus hebben
- Mondmaskers voorzien is dan weer minder efficiënt. voor de meeste mensen helpen ze ook weinig. Alleen patiënten die besmet zijn met het virus dragen best een masker om verspreiding van de ziekte tegen te gaan. Ook zorgpersoneel dat werkt met corona-patiënten en werkt in de omgeving waar corona-patiënten worden behandeld, hebben baat bij het dragen van een masker. Maar voor de doorsnee werknemer is het weinig effectief. Het is dan ook belangrijk dat de mondmaskers in de eerste plaats gereserveerd blijven voor patiënten en zorgpersoneel.
Voor het verwerken of verkopen van voedingswaren gelden op dit moment geen extra hygiënemaatregelen.
Alle informatie kan je checken op de website van de FOD volksgezondheid
Download de poster met hygiënevoorschriften en hang hem op in je bedrijf